محمّد ملّازاده- فعال دینی و دعوتگر خوانش ونگرش انتقادی برپدیده ی روشنفکری دینی واثرات آن بردین درجوامع اسلامی: انگیزه: امری که مرا برانگیخت تا این مقاله را به نگارش در آورم این بود که، در یکی از نشستهای “کار گروه اندیشه” در بانه، قرار بر نوشتن مطلبی پیرامون این موضوع (روشنفکری دینی) گرفته شد امّا تنها بنده وملا علی عزیزی مطالبی نوشتیم، نوشته بنده این مقاله بود که در ویرایش بعدی برحجمش افزوده گردید. بسم الله الرّحمن الرّحیم وبه نستعین، ولاحول ولا قوّه الاّ بالله العلیّ العظیم، الحمد لله ربّ العالمین وصلوات الله وسلامه وبرکاته علی سیّدنا وحبیبنا محمّد وعلی آله واصحابه واتباعه اجمعین الی یوم الدّین، پیشگفتار: بیش از یک صده از عمرسر بر افراشتن جریان موسوم به “روشنفکری” در ممالک اسلامی سپری شده است، پوشیده نیست که پدیده ی روشنفکری درغرب مولود “رُنِسانس” ومعلول روگردانی از دین کلیسا وآموزه های آن بود، پشت سرنهضت “رُنِسانس” (سکولاریسم) قرار داشت که به مثابه ی یک دین انسانی وفلسفه ی فراگیر وایدئولوژی شمول گرا وجهانبینی حق طلب وتکلیف ستیز( ) در تمامی لایه ی جامعه ی غربی نفوذ کرده، وهمه ی آنهارا تحت شعاع تأثیرات خود قرارداده بود، به دیگر تعبیر فرایندهای چون دیانت وحکومت، اقتصاد وسیاست، فرهنگ ومدنیّت، اخلاق وتربیت، آموزش وادبیات، و…همگی در دام سکولاریسم گرفتاروتحت تأثیر آموزه های آن قرارگرفتند، در نتیجه دین سکولار، علم سکولار، فرهنگ سکولار ، اقتصاد سکولار، تربیت سکولار، سیاست سکولار، و…در جوامع غربی پا به عرصه ی وجود نهادند. یکی از نتایج ودست آوردهای نهضت سکولاریزاسیون وداع دنیای غرب با دین کلیسا وایجاد “دین انسانی” جدیدی محصول اندیشه ی روشنفکران متألّه بود، تا بدینوسیله خلأ ناشی ازمرگ دین تحریف شده ی کلیسا را با دین (خود ساخته ی) جدید پرکنند. ناگفته نماند دین جدید نیزالهام گرفته ازتعالیم بازسازی شده وویرایش شده ی کلیسا بود که با دست آوردهای علوم جدید آمیخته گردید، یعنی آمیزه ای ازدین تحریفی/ تثلیثی کلیسا ومبانی علوم جدید سکولاربود. خداوند متعال دو کتاب در اختیار بشر قرارداده است، اولی کتاب محسوس هستی که کتاب منظور نامیده می شود، ودومی کتاب متلو که بر پیامبران فرود آمده ودر وحی /قرآن متجلی است، بدشانسی ونگون بختی مردم اروپا در این تحولات این بود که تنها یکی از دو کتاب پروردگار، یعنی کتاب مرئی ومنظور(جهان هستی) را برگزیدند وازآن بهره بردند، وبرای بهره گیری از آن به علوم حسّی( تجربی) متوسل شده از آن بهره گرفتند، واز دومین